عبدالله نظری خادم الشریعه
ملیت : ایرانی
-
قرن : 14
آیت الله شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه در پهنۀ ایران و در همه مازندران نامی آشنا و چهره‌ای پرفروغ و باصفا است. ایشان یکی از معاریف علای سوادکوه، فقیه عالی مقدار، مجتهدی برجسته، و عالم فرزانه و علامه بزرگوار می‌باشد. وی در زهد و تقوا و دانش و بینش معروف نزد خاص و عام هستند.
همانگونه که اشاره شد آیت الله نظری از حیث شرافت خانوادگی، بزرگی و کرامت را از دو شخصیت جلیل و اصیل منطقه یکی والد ماجدشان شیخ العلماء مرحوم آقا شیخ عبدالنبی مجتهد قادیکلائی و دیگری جدّ مادری خود نجل الاطیاب سلاه آقا سید عبدالله موسوی سوادکوهی به ارث برده‌اند. مرحوم آیت الله المجاهد آقا شیخ عبدالنبی مجتهد قادیکلائی از کبار علماء مازندران و از اعاظم شخصیت‌های اجتماعی عصر خود به شمار می‌رفت؛ او که در نجف اشرف در شمار شاگردان مرحوم سید کاظم یزدی صاحب کتاب قیّم عروۀ الوثقی بود، هنگام مراجعت به ایران چنانچه معرف است نزد سیّد استخاره‌ای می‌نماید که با آمدن آیۀ شریفۀ یا اَیُّها النَبیُّ جاهِدِ الکُفّارَ وَ المُنافِقینَ وَاَغلُظ عَلَیهِم، مشی و وظیفۀ آقا شیخ عبدالنبی معلوم می‌شود.
استقرار مرحوم آقا در موطن خود، قادیکلای علی‌آباد (قائمشهر فعلی) مصادف شده بود با سر و صدای مشروطیت و از اینجا بود که صدای مشروعه خواهی مرحوم آقا شیخ عبدالنبی با نوای شیخ شهید حاج شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه در هم آمیخت. آن یکی با دسیسۀ ناجوانمردانۀ دشمنان دین و میهن بر بالای دار مأوی گزید و این یکی پس از رهائی دادنش به وسیلۀ ارادتمندانش از چنگ اشرار (که شبانه در ماه مبارک رمضان برای به شهادت رساندن او به خانه‌اش در قادیکلا یورش بردند)، ناچار به ترک دیار و هجرت به سوادکوه گردید.
«مرحوم آقا سید عبدالله زیرابی از سادات بسیار جلیل القدر و زاهد و پرهیزگار دوران خود به شمار می‌رفت به طوریکه حتی کراماتی را هم به او و برادرش آقا سید محسن زیرابی نسبت میدادند. » این دو برادر از نوادگان مرحوم سید خداداد (معروف به سید خُدّاد) می باشند. همان کسی که در میان مردم منطقۀ سوادکوه از آوازۀ بلندی برخوردار و دارای قدر و اعتبار بی شماریست. کشف کرامات زیادی را مردم به سید خداداد نسبت می دهند و او را به عنوان سر سلسلۀ سادات سید خُدّادی بسیار عزیز و گرامی می شمارند و مزار این بزرگوار در امامزاده ابوطالب بالا زیراب قرار دارد.
او که از حافظه و استعداد و نبوغ خاصی برخوردار و قرآن را در سن چهار سالگی در مکتب خانۀ محل خود در نزد مرحوم ملاابراهیم فرا گرفته بود، مقدمات را در سنین 6 – 7 سالگی در محضر والد بزرگوارشان شروع نموده که در سن هفت سالگی از سایه پرمهر و تعلیمات پدری محروم گشته در همان زمان در میان اقران و اماثل خود حائز مقامی عالی و ممتاز گشت.
وی پس از چندی در ساری از محضر اساتید حضرات آیات صدوقی- سعادت - نظری ادبیات را در حوزه علمیه رضاخان (سعادتیه) فرا گرفته و سپس به مشهد مقدس رضوی عزیمت نموده و در محضر ادیب نیشابوری، آقا سید احمد نهنگ (مدرس)، حاج شیخ هاشم قزوینی و مرحوم کجوری تلمظ نموده و پس از اقامتی چند در خراسان و استفاده از محضر بزرگان آن سامان، در عصر فرخنده زعیم عالیقدر جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی بروجردی اعلی الله مقام الشریف وارد حوزه علمیه قم گردید.
در قم دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول را نزد اساتید حضرات آیات عظام حاج آقا حسین بروجردی به مدت 8 سال فقه، حاج آقا روح الله خمینی به مدت 8 سال اصول، حاج سید شهاب الدین نجفی مرعشی، آقا شیخ راضی تبریزی، حاج شیخ محمد علی اراکی، حاج شیخ عباسعلی شاهرودی، حاج میرزا هاشم آملی، حاج آقا سلطانی طباطبائی، حاج آقا علی صافی و حاج آقا لطف الله صافی کسب فیض و تفسیر و فلسفه عالی را در محضر علامه عالی تبار حاج سید محمد حسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان استفاده نمودند.
آیت الله نظری خادم الشریعه در سن هفت سالگی از وجود نعمت پدر محروم گردید تقدیر الهی بر این قرار گرفته بود و چاره‌ای جز این نبود. از آن پس با سعی و اهتمام مادر بیدار دل و دور اندیش علیه عالیه علویه متعالیه حاجیه سید نساء خانم موسوی به جهت فراگیری علوم حوزوی و راهی ساری گردید و دروس مقدّماتی و ادبیات عرب را در مدّت زمان کوتاهی در حوزه علمیه ساری سعادتیه مسجد حاج رضا خان فرا گرفت.
او که از حافظه و استعداد و نبوغ خاصی برخوردار و قرآن را در سن چهار سالگی در مکتب خانۀ محل خود در نزد مرحوم ملاابراهیم فرا گرفته بود، مقدمات را در سنین 6 – 7 سالگی در محضر والد بزرگوارشان شروع نموده که در سن هفت سالگی از سایه پرمهر و تعلیمات پدری محروم گشته در همان زمان در میان اقران و اماثل خود حائز مقامی عالی و ممتاز گشت.
وی پس از چندی در ساری از محضر اساتید حضرات آیات صدوقی، سعادت، نظری ادبیات را در حوزه علمیه رضاخان (سعادتیه) فرا گرفته و سپس به مشهد مقدس رضوی عزیمت نموده و در محضر ادیب نیشابوری، آقا سید احمد نهنگ (مدرس)، حاج شیخ هاشم قزوینی و مرحوم کجوری تلمظ نموده و پس از اقامتی چند در خراسان و استفاده از محضر بزرگان آن سامان، در عصر فرخنده زعیم عالیقدر جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی بروجردی اعلی الله مقام الشریف وارد حوزه علمیه قم گردید.
در قم دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول را نزد اساتید حضرات آیات عظام حاج آقا حسین بروجردی به مدت 8 سال فقه، حاج آقا روح الله خمینی به مدت 8 سال اصول، حاج سید شهاب الدین نجفی مرعشی ، آقا شیخ راضی تبریزی، حاج شیخ محمد علی اراکی، حاج شیخ عباسعلی شاهرودی، حاج میرزا هاشم آملی، حاج آقا سلطانی طباطبائی، حاج آقا علی صافی و حاج آقا لطف الله صافی کسب فیض و تفسیر و فلسفه عالی را در محضر علامه عالی تبار حاج سید محمد حسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان استفاده نمودند.
زیبایی بیان و سبک تدریس روان علاوه بر بنیۀ غنی علمی آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه از همان ابتداء ایشان را به عنوان استاد کامل و جامعی در حوزه‌های علمیه مشهد و قم قلمداد نمود. اکثر فضلای آن دوران که جزو علمای این زمانند خاطره تدریس این استاد بزرگ را به خصوص در حوزه علمیه قم از یاد نمی‌برند و از آن با شگفتی و عظمت ذکر می‌نمایند و هم اکنون جمع کثیری از شاگردان وی در مقامات عالی کشور و نظام مشغول انجام وظیفه می‌باشند.
این تدریس در همۀ زمینه‌ها از قبیل ادبیّات، منطق، فلسفه، تفسیر و سطح فقه و اصول صورت می گرفت و سالیانی است که حوزه درس خارج ایشان در ساری برقرار و فضلا و اعلام از نعمت وجود این استاد عظیم الشّأن برخوردار بودند.
آیت الله نظری خادم الشریعه چند سالی بود که با تشکیل لجنۀ تحقیقاتی (علم کلام) در کنار تدریس فقه و اصول و تفسیر شخصاً بر فعالیت جمعی از فضلا و نخبگان حوزه علمیه مازندران در این زمینه اشراف داشتند. وی که در این فن از احاطه و وسعت خاصی برخوردار بود، به خاطر اهمیت زیادی که برای این کار قائل بود به خصوص در تابستان‌ها وقت بیشتری را در حوزه تابستانی (ورسک) برای این کار مصروف می نمود و اعاظم و بزرگانی از حوزه های علمیه قم، مشهد و تهران و نیز اساتید عالیۀ دانشگاه‌ها در این امر همّت و جدیّت و همکاری نمودند و اخیراً پاره ای از آثار این لجنه به صورت جزوات مختلف به چاپ رسیده است قرار است ا‌ن‌شاالله تعالی مطالب مطروحه به صورتی منظم و مبرّب تدوین گردد.
از ویژگی های آیت الله نظری خادم الشریعه قدرت بیان و خلاقیت سخن او بود، از سن 7 – 8 سالگی که تحت تربیت و هدایت پدر بزرگوارشان، او را در آغوش گرفته برفراز منبر جای میدادند تا امروز که از اساطین این فنّ و اساتید این جایگاه بوند، یک دوره تبلیغاتی طولانی و ممتدّی را پشت سر گذاشته اند. منبری سرشار از بیان والاترین معارف دینی در قالب بهترین شیوه‌ها و کلام و گفتار نغز و پربهاء. بیانات و سخنرانی‌های حماسی و پرشور و تاریخی حضرت آیت الله العظمی نظری خادم الشریعه به خصوص در دوران خفقان قبل از پیروزی انقلاب و اعتراضات دلیرانه و کوبندۀ این زبان گویای اسلام بر علیه دستگاه حکومتی طاغوت، زبان زد خاص و عام و بی نیاز از اطالۀ کلام است و اکنون بحمدالله تعالی اثرات و ثمرات آن تبلیغات در طول بیش از نیم قرن، به خوبی در جامعه شاهد و محسوس و مورد تکریم و تقدیر است.
حضرت آیت الله فردی بودند فروتن، متواضع، مهربان، رئوف و خیرخواه ، دارای گذشت و مردم دار، و همچنین علاقمند به مصالح دین و ملت و مملکت در حدّ امکان و قدرت بوده و از محبوبیت فوق العاده برخوردار بودند. از تجملات دنیوی وارسته و از جمع مال و منال بر کنار. با اینکه مرجعی بزرگ برای بیت المال و وجوهات خیریّه و شرعیّه بودند، با وضعی بسیار قناعت بار و زاهدانه زندگی می کردند و درآمد مالی و اموال بیت المال را به مصارف فقراء و ضعفاء و حوزه های علمیه و امور درمانی و آموزشی و تبلیغی و ارشادی و سایر از امور لازم می رساندند فی الحقیقه از مفاخر و ذخایر جهان شیعه به شمار می‌روند.
آیت الله نظری در سال های 1347 تا 1348 ه.ش بنا به دعوت علماء و مؤمنین شهرستان ساری و به جهت ضرورت امر تبلیغ و ارشاد و هدایت و پیگیری امر نهضت روحانیّت در ساری مستقر گردیدند. اقامۀ جماعت و پایه گذاری جلسات مذهبی مخصوصاً دهه غدیر از اثرات ماندگار این رجل ولایی به شمار می رود برای قشر جوان و تحصیل کرده و ایراد سخنرانی های پرشور و رسیدگی به امورات مذهبی و اجتماعی مردم در ساری، قائمشهر و سوادکوه و دیگر نقاط مازندران و رسیدگی به امور روحانیّت و طلّاب از کارهای ارزنده ایشان محسوب می شود. پس از پیروزی انقلاب نیز همچنان بارگران حمایت از نظام و مقام معظم رهبری و ترویج از اسلام را بر دوش داشتند.
آیت الله نظری پایه گذار دهه غدیر در کشور است و این رسم نکو را در طول دهه‌های اخیر با برپایی مراسم و سخنرانی های علمی در ساری و شهرهای دیگر مازندران زنده نگاه می‌داشت.
مسئولیت هماهنگی علماء آن عصر مازندران با خیزش انقلابی حوزه علمیّه قم به رهبری مراجع عظام تقلید آن زمان مخصوصاً حضرت امام تنظیم و امضاء اعلامیّه ها و بیانیّه ها و تلگرافات اعتراض آمیز و روشنگر بر علیه دستگاه سلطنت که از طرف مدرّسین و بزرگان حوزه علمیّه قم صادر می شد جهت دادن به فضلاء و طلّاب جوان و مبارز آن دوران حوزه تا پیروزی انقلاب مساعدت و یاری مالی و تقبّل هزینه های مربوطۀ به نهضت روحانیت و اعزام پیک های ویژه به شهرها در این زمینه، و مشاوره و همکاری با بزرگان و زبدگان انقلاب و . . . از جمله فعالیتها و اقدامات ایشان در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران به شمار می رود.
در اوج کشتارها و در بحبوحه انقلاب، آیت الله نظری پیام همبستگی مردم و عشایر سوادکوه را به محضر امام امّت در نوفل لوشاتوی پاریس رساندند و امام راحل طی نامه ای از این امر تشکر فرمودند و تقدیر خود را ابلاغ نمودند. آیت الله نظری پس از اقامتی 12 روزه در پاریس در روز 12 بهمن ماه 1357 ه.ش در کنار امام و با پرواز انقلاب به ایران برگشتند.
عالم برجسته مازندران با تاکید بر اینکه خیر بودن چکیده خلقت بشر از دلایل اثبات وجود صاحب زمان (عج) است، افزود: هدف الهی برای خلقت بشر خیر همراه با اراده است که هنوز محقق نشده است و با ظهور امام عصر تحقق پیدا می‌کند. استاد درس خارج فقه اصول حوزه علمیه با بیان اینکه عبادت حقیقی خدا از آرزوهای عمل نشده تاریخ بشر است، خاطر نشان کرد: عبادت حقیقی خدا از آرزوهای عمل نشده تاریخ بشر است که با ظهور امام زمان (عج) به دست می‌آید.
وی با اشاره به لزوم تکریم عالمان دینی و ارزش و اهمیت علوم دینی نسبت به سایر علوم، اظهار داشت: علوم دینی به ابدیت و سعادت منتهی می‌شود و مازندرانی‌ها در تکریم عالمان دین دارای نقش برجسته‌ای هستند. آیت الله نظری با بیان اینکه مقام معظم رهبری برای احترام به آیات عظام اقدام به نشر رساله نکرده است، تصریح کرد: ارادت من به مقام معظم رهبری ارادت استدلالی است.
آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه در هفتمین کنگره بین‌المللی دکترین جهانی دهه غدیر در سال 1395 ه.ش اظهار کرد: جهان بر پایه توحید است و همه ما برای تکامل خلق شدیم. وی با بیان اینکه همه ما به امامت نیاز داریم و جهان بشر بدون امام نمی‌شود اما بدون نبی می‌شود، افزود: جهان بشر نباید دنبال کارهایی رود که عقل، علم و توحید نسبت به آن نگرانی داشته باشد.
بنیانگذار کنگره بین‌المللی دهه غدیر با بیان اینکه انسان اگر بخواهد تمامی کمال را رعایت کند، سعادتمند می‌شود، ادامه داد: بشر باید به تکامل برسد و این تکامل عوامل و علل دارد. نظری با تاکید بر اینکه نهج‌البلاغه پایه و اساس علمی دارد، عنوان کرد: بحث توحید را در جهت خلقت و کمال باید بررسی کنیم.
وی خاطرنشان کرد: جهان یک روزی می‌شود که وقتی ظهر فرا می‌رسد و با شنیدن صدای «الله اکبر» تمام مردم نماز می‌خوانند.
نظریه‌پرداز دهکده جهانی معرفت با بیان اینکه بشر چرا به توحید توجه نمی‌کند و چگونگی آن باید بررسی شود، عنوان کرد: جلسه دهه غدیر در سایه محبت، عنایت و تکامل‌طلبی بشر باشد.
وی در این خاطره خواندنی گفت: به اتفاق حجت الاسلام حاج شیخ مصطفی مصطفوی و حجت الاسلام حاج آقا شجونی و سعادت مآب لطیفی برای زیارت امام علیه الرحمه به پاریس رفتیم.
آیت الله نظری خادم الشریعه ادامه داد: ساعت نه شب به پاریس رسیدیم هوا کمی برفی و بارانی بود. شبانه به محل اقامت حضرت امام در نوفل لوشاتو رفتیم. همان شب امام علیه الرحمه ما را بحضور پذیرفتند و با بنده شوخی کردند و گفتند دوستان را در جوانی شان ترک کردیم حالا به حالت پیری دیدار می کنیم، چون محاسن بنده کمی سفید شده بود. بعد من گفتم می خواستم زودتر خدمت برسم، اما والده حقیر به رحمت خدا رفتند. امام نیز برای مرحوم والدهطلب مغفرت کردند و عرض کردم تا اربعین ایشان تمام شود، طول کشید و من می خواستم با آقای بهشتی بیایم و حالا هم وقت گذشته می خواستم نیایم، اما گفتم همین مقدار که ممکنه درک فیض کنیم.
وی خاطرنشان کرد: موقع حرکت امام راحل فرمودند صبح بیائید. فردا صبح خدمت امام شرف یاب شدیم. آن روزها ایام حرکت امام به کشور بود. نماز ظهر زیر چادر خوانده شد. به ایشان خبر دادند که بختیار راه را بسته. بعد از نماز ظهر امام سخنرانی نمودند و فرمودند «من راه را باز می کنم». در پی این سخنرانی امام خمینی(ره)، جمعیت جلوی خانه مسکونی ایشان شروع به تظاهرات کردند. حاجی مصطفوی(ره) پیشاپیش جمعیت بود. خلاصه یازده شب در پاریس بودیم و چون دفتر جا نداشت، فردی به نام حاج باوند سوادکوهی یکی از هم شهری های ما در پاریس منزلی داشت و ما را به منزل خود برد، ولی هر شب بعد از نماز مغربین به نوفل لوشاتو می رفتیم. امام فرمود هر شب بیایید و در امورات مشورت می کردند.
آیت الله نظری خادم الشریعه ادامه داد: وقتی راه باز شد، امام به همراهان خود گفتند که آشیخ عبدالله با ما بیاید. یعنی روز بازگشت امام به ایران دو سه هواپیما برای بازگشت بود که پرواز همزمان بود و ما نیز با همان پروازها به کشور بازگشتیم. وقتی از هواپیما پیاده شدیم جمعیت بسیار زیادی بود و رفتن نیز مشکل بود. من تا دانشگاه به زحمت آمدم و دیدم به دلیل ازدحام جمعیت نمی توانم ادامه دهم و بعد به منزل اخوی خود در تهران رفتم.
وی افزود: بعد از پیروزی نهضت در روز ولادت پیامبر اسلام(ص) زنگ زدم که می خواهم خدمت امام برسم، به من گفتند از راه خصوصی بیایید، چون شلوغ است. ساعت ۹ از راهی که به من نشان دادند رفتم و فردی ما را خدمت آقا بردند و آن زمان دولت موقت استقرار پیدا کرده بود و من گفتم الحمدلله رب العالمین ظالمی رفت و عالمی آمد و حاکمی برقرار شد و ممکلت به صورت اسلامی در آمد. خدمت امام گفتم قبل از آغاز مبارزات بنده به منظور ادامه برنامه های علمی و تبلیغی خودم می خواستم به مصر، واتیکان و الازهر بروم، اما نهضت انقلاب شروع شد و زمانی که می خواستم به سفرهای تبلیغی بروم شما فرمودید که می خواهند مرا تبعیت کنند و شما هم می خواهید بروید و این نمی شود و همین بود که من منصرف شدم و به نجف، مصر، الازهر و واتیکان نرفتم و همه این امور را تعطیل کردم تا با نهضت انقلاب همراهی کنم، دیگر اجازه می خواهم بیشتر به دنبال کار علمی و درسی بروم. امام فرمودند با ما باشید. اتاق مقابل اتاق من دفتر شماست، عرض کردم معذورم اجازه می خواهم در طریق مطالعات، تألیفات، تعلیم، تدریس و تبلیغ خدماتی داشته باشم که ایشان اجازه فرمودند.
آیت الله نظری خادم الشریعه بیان داشت: برای اولین بار اعلامیه نه نفر از علمای قم و مشهد را به زیراب سوادکوه بردم و مردم را به حکومت اسلامی دعوت کردم. عشایر سوادکوه بزرگانشان آماده قیام شدند. بنده از آیت الله میلانی اجازه خواستم اجازه ندادند گفتند قیام عشایری زود است. تعلیمات قوی در ده و شهر سوادکوه وجود داشت. از زیراب و پل سفید دسته جمعی در قالب هیأت عزاداری به شیرگاه می آمدیم و از شیرگاه دسته جمعی هیئت ها به زیراب می آمدند. بعد به ساری آمدم و مسجد جامع ساری با محراب، منبر و تدریس طلاب این پایگاه را محل تبلیغ حکومت اسلامی قرار دادم. جوانان ساروی، بازاریان، طبقات مختلف از دهات و شهر همراهی کامل داشتند. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای دائماً به ساری رفت و آمد داشتند و در تهران هر وقت با آقا محمود(فرزند آیت الله نظری) خدمت ایشان می رسیم همواره از نقش مازندران در انقلاب تجلیل می کنند.
وی در پایان گفت: در پاریس از طرف مردم مازندران و برای دادن نامه اطاعت و همبستگی مردم مخصوصاً عشایر سوادکوه خدمت امام رسیدیم، چون امام دستور داده بودند نمایندگان مجلس استعفا بدهند و نماینده سوادکوه و قائمشهر جناب آقای دکتر سوادکوهی استعفای خودشان را نوشتند و آن استعفا را تقدیم امام کردیم. ایشان خیلی از مردم سوادکوه و نماینده مجلس شان تقدیر و تشکر کردند و با نامه احترام آمیز و محبت به اسم حقیر مرقوم و از مردم مازندران بخصوص عشایر سوادکوه تقدیر نمودند که متن نامه موجود است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
درگذشت عالم بزرگوار مرحوم آیةالله آقای حاج شیخ عبدالله نظری رحمةالله‌علیه را به خاندان مکرّم و ارادتمندان ایشان و به عموم مردم عزیز مازندران تسلیت عرض میکنم. ایشان از شاگردان قدیمی امام راحل بودند و سابقه‌ی مبارزاتی‌شان به سالهای اختناق دوران طاغوت برمیگردد که محور و شمع جمع جوانان حق‌طلب و تشنه‌ی حقایق اسلامی در مسجد جامع ساری به‌شمار میرفتند و پس از انقلاب همواره پشتیبان و مروج مفاهیم انقلابی و حرکتهای انقلابی بودند. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و علوّ درجات برای ایشان مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۱۳ بهمن ۱۳۹۹
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی:
بسمه تعالی
درگذشت عالم وارسته و بزرگوار حضرت آیت الله نظری ساروی خادم الشریعه موجب تأثر شد. آن مرحوم از زمره شاگردان و ارادتمندان نخستین امام راحل بودند که بر این عهد تا پایان عمر ثابت قدم ماندند. همت عالی ایشان در ترویج فرهنگ اهل بیت علیهم السلام به خصوص بزرگداشت عید غدیر بی شک از باقیات صالحات ایشان است. اینجانب ضمن عرض تسلیت رحلت این عالم جلیل القدر به ارادتمندان ایشان و مردم شریف مازندران و خانواده بزرگوارشان به خصوص به آقازادگان بزرگوار ، برای روح آن فقید سعید علو درجات و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت دارم.
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:
خبر درگذشت عالم پارسا و یار دیرین امام راحل و انقلاب اسلامی، آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه موجب تاثر گردید. آن مرحوم در تربیت شاگردان علوم دینی و احیای معارف و مناسک اهل بیت(ع) به ویژه اعتلای عید غدیر در کشور اهتمام وافر داشت و ملجأی برای مردمان متدین استان مازندران بود. اینجانب فقدان این عالم وارسته را به محضر رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی)، حوزه‌های علمیه، مردم شریف مازندران و علاقه‌مندان و بیت مکرم آن مرحوم صمیمانه تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند متعال برای آن فقید سعید علو درجات و رحمت واسعه و برای بازماندگان معزز صبر و اجر مسالت دارم. »
مجمع نمایندگان مازندران در مجلس:
این عالم روشن ضمیر که عمر با برکتش یکسره در راه اعتلای فرهنگ غنی اسلام و ترویج ارزشهای معنوی و هدایت دینی مردم صرف شد، از همراهان و دل بستگان حقیقی مکتب امام راحل عظیم الشان بود و پرونده درخشان وقطوری از ایشان در همراهی با بنیانگذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری به یادگار ماند.
در ادامه تصریح شده است: بی گمان ایستادگی و پایمردی مثال زدنی مردم خداجو و استوار مازندران در طریق انقلاب اسلامی مرهون مجاهدت و اهتمام فقیهان با بصیرت و وارسته ای چون این عالم جلیل القدر است که بی وقفه از مرزهای اعتقادی و فرهنگی این نظام الهی صیانت و پاسداری می‌کنند.
مجمع نمایندگان مردم شریف مازندران در مجلس شورای اسلامی ضمن تسلیت این ضایعه مولمه به مقام معظم رهبری، حوزه‌های علمیه، خانواده گرانقدر و بستگان و ارادتمندان ایشان ونیز عموم مردم انقلابی دیار علویان، علو درجات آن عالم ربانی و صبر و شکیبایی بازماندگان را مسئلت می‌نماید.
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ارتحال جانسوز عالم مجاهد و پارسا حضرت آیت‌الله عبدالله نظری خادم الشریعه، یار صدیق امام و رهبری و اسوه پرهیزگاری و تقوی موجب تأثر و تألم فراوان شد. آیت الله نظری خادم الشریعه یار دیرین امام و رهبری و از مبارزان صدیق نهضت انقلاب اسلامی بود که عمر با برکت خود را در راه اعتلای دین، انقلاب، نظام اسلامی و خدمت به مردم صرف کرد.
وی که از شاگردان حلقه درس امام خمینی (ره) بود از همان روزهای اولیۀ آغاز نهضت روحانیت شیعه در دهه ۴۰ شمسی جزو پیشتازان و پایه‌گذاران نهضت به ویژه در سطح مازندران بود. با قرار گرفتن در آستانه دهه فجر ذکر این نکته ضروی است که این عالم فقیه مسئولیت هماهنگی علمای زمان مازندران با خیزش انقلابی حوزه علمیّه قم به رهبری مراجع عظام تقلید بخصوص حضرت امام خمینی (ره) و روشنگری را به خوبی انجام داد و توانست اثرگذاری شایسته ای در انقلاب داشته باشد.
جهت دادن به فضلا و طلاب جوان و مبارز آن دوران حوزه تا پیروزی انقلاب، مشاوره و همکاری با بزرگان و زبدگان انقلاب از جمله فعالیتها و اقدامات این عالم پارسا در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. اینجانب ضمن عرض تسلیت رحلت این عالم مجاهد انقلابی به ارادتمندان و مردم شریف مازندران و بخصوص خانواده بزرگوارشان، برای روح آن فقید سعید، علو درجات و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت دارم.
محمد باقر محمدی لایینی، نماینده مقام معظم رهبری در مازندران و امام جمعه ساری و احمد حسین زادگان، استاندار مازندران:
بسم الله الرحمن الرحیم
انالله و اناالیه راجعون
رحلت جانگداز عالم مجاهد، انقلابی، وارسته و از مریدان و یاران صدیق حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب ( مد ظله العالی )، زنده یاد آیت الله حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه، موجب تاثر و اندوه فراوان اینجانبان و مردم مومن، دیندار و ولایتمدار مازندران گردید. آن عالم و روحانی متقی و فقیه پارسا که از دیرباز برای هدایت مومنین و ترویج دین و شریعت مبین اسلام، با دعوت و اقبال مومنین؛ رحل اقامت در شهرستان ساری افکند، از دیرباز با جذب در شخصیت حضرت امام خمینی (ره) به صف انقلابیون مبارز بر علیه رژیم ستمشاهی پیوست و خود نیز به عنوان یکی از پایه گذاران نهضت امام راحل برای پیروزی انقلاب اسلامی در مازندران، مجاهدت های وافر نمود و پس از پیروزی انقلاب نیز به عنوان یار صدیق امام و رهبری دین خود را در این راه ادا کرد و در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ایام الله دهه فجر، دعوت حضرت حق را لبیک گفت و به مراد خود پیوست.
از حلقه های درس و بحث و ترویج شریعت محمدی (ص) تا مبارزات مجاهدانه بر علیه طاغوت تا دوران دفاع مقدس، یاد و خاطره آن مرد وارسته و همراه مردم همواره در یادها و خاطره ها ثبت و ضبط خواهد ماند. اینجانبان با اندوه فراوان، رحلت جانسوز روحانی ربانی و عالم متقی، آیت الله حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه را به محضر علماء، روحانیون و طلاب علوم دینی استان، مردم مومن و ولایتمدار مازندران، از جمله ارادتمندان آن سعید فقید و بیت شریف و معزی تسلیت عرض می نماییم و از درگاه خداوند قادر متعال، برای آن رحیل راه حق، علو درجات و رضوان الهی و برای بازماندگان، صبر جمیل و اجر جزیل مسالت داریم و بدینوسیله در غم هجران آن سالک الی الله، روز دوشنبه، سیزدهم بهمن را در استان مازندران عزای عمومی اعلام می نماییم.
محمد باقر محمدی لایینی / نماینده مقام معظم رهبری در مازندران و امام جمعه ساری
احمد حسین زادگان / استاندار مازندران
منابع:
1. خبرگزاری فارس
2. خبرگزاری مهر
3. پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی
4. پایگاه خبری نامه
5. وبسایت جماران
6. روزنامه دنیای اقتصاد
7. سایت وارثون
8. خبرگزاری حوزه
| شناسنامه | |
| 1311 ه.ش | تولد |
| 1399 ه.ش | درگذشت |
| بیماری | علت درگذشت |
| ساری (محل حیاط منزلش) | آرامگاه |
| ایرانی | ملیت |
| اسلام | دین |
| شیعه | مذهب |
| - | دیگر نام ها |
| حوزوی | تحصیلات |
| حوزه های علمیه مشهد، قم و ساری | دانشگاه |
| تدریس، تبلیغ و ارشاد | زمینه فعالیت |
| - | سبک |
| - | سال های فعالیت |
| - | آثار مهم |
| - | جایزه ها |
| - | وبگاه رسمی |
|
همسر |
| آیت الله حاج شیخ شرف الدین | فرزندان |
| پدر: آیت الله آقا شیخ عبدالنبی – مادر: سیده نساء خانم موسوی | والدین |
زندگی نامه
تولد
آیت الله حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه در سال 1311 ه.ش در قریه خرمندیچال زیراب سوادکوه متولد گردید. ایشانفرزند فقید سعید عالم جلیل القدر آیت الله آقا شیخ عبدالنبی قدّس سرّه می‌باشند والدۀ ماجدۀ شان علیّۀ عالیۀ علویه سیده نساء خانم موسوی بنت مرحوم آقا سید عبدالله موسوی سواد کوهی است.درگذشت
این عالم پارسا که از یک شنبه چهارم بهمن ماه 1399 ه.ش به دلیل بیماری در یکی از بیمارستان های تهران بستری بود، در سن ۸۸ سالگی به دیدار معبود شتافت. پیکر این عالم مجاهد و پارسا از امامزاده ابوطالب زیراب سوادکوه زادگاه این عالم ربانی، به صورت خودرویی به سمت مسجد جامع این شهر تشییع شد.
بروز و ظهور در خاندان بزرگ و نامدار
همانگونه که اشاره شد آیت الله نظری از حیث شرافت خانوادگی، بزرگی و کرامت را از دو شخصیت جلیل و اصیل منطقه یکی والد ماجدشان شیخ العلماء مرحوم آقا شیخ عبدالنبی مجتهد قادیکلائی و دیگری جدّ مادری خود نجل الاطیاب سلاه آقا سید عبدالله موسوی سوادکوهی به ارث برده‌اند. مرحوم آیت الله المجاهد آقا شیخ عبدالنبی مجتهد قادیکلائی از کبار علماء مازندران و از اعاظم شخصیت‌های اجتماعی عصر خود به شمار می‌رفت؛ او که در نجف اشرف در شمار شاگردان مرحوم سید کاظم یزدی صاحب کتاب قیّم عروۀ الوثقی بود، هنگام مراجعت به ایران چنانچه معرف است نزد سیّد استخاره‌ای می‌نماید که با آمدن آیۀ شریفۀ یا اَیُّها النَبیُّ جاهِدِ الکُفّارَ وَ المُنافِقینَ وَاَغلُظ عَلَیهِم، مشی و وظیفۀ آقا شیخ عبدالنبی معلوم می‌شود.استقرار مرحوم آقا در موطن خود، قادیکلای علی‌آباد (قائمشهر فعلی) مصادف شده بود با سر و صدای مشروطیت و از اینجا بود که صدای مشروعه خواهی مرحوم آقا شیخ عبدالنبی با نوای شیخ شهید حاج شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه در هم آمیخت. آن یکی با دسیسۀ ناجوانمردانۀ دشمنان دین و میهن بر بالای دار مأوی گزید و این یکی پس از رهائی دادنش به وسیلۀ ارادتمندانش از چنگ اشرار (که شبانه در ماه مبارک رمضان برای به شهادت رساندن او به خانه‌اش در قادیکلا یورش بردند)، ناچار به ترک دیار و هجرت به سوادکوه گردید.
«مرحوم آقا سید عبدالله زیرابی از سادات بسیار جلیل القدر و زاهد و پرهیزگار دوران خود به شمار می‌رفت به طوریکه حتی کراماتی را هم به او و برادرش آقا سید محسن زیرابی نسبت میدادند. » این دو برادر از نوادگان مرحوم سید خداداد (معروف به سید خُدّاد) می باشند. همان کسی که در میان مردم منطقۀ سوادکوه از آوازۀ بلندی برخوردار و دارای قدر و اعتبار بی شماریست. کشف کرامات زیادی را مردم به سید خداداد نسبت می دهند و او را به عنوان سر سلسلۀ سادات سید خُدّادی بسیار عزیز و گرامی می شمارند و مزار این بزرگوار در امامزاده ابوطالب بالا زیراب قرار دارد.
سمت و فعالیت ها
فعالیت های علمی
تحصیلات و استادان
آیت الله نظری خادم الشریعه در سن هفت سالگی از وجود نعمت پدر محروم گردید تقدیر الهی بر این قرار گرفته بود و چاره‌ای جز این نبود. از آن پس با سعی و اهتمام مادر بیدار دل و دور اندیش علیه عالیه علویه متعالیه حاجیه سید نساء خانم موسوی به جهت فراگیری علوم حوزوی و راهی ساری گردید و دروس مقدّماتی و ادبیات عرب را در مدّت زمان کوتاهی در حوزه علمیه ساری سعادتیه مسجد حاج رضا خان فرا گرفت.او که از حافظه و استعداد و نبوغ خاصی برخوردار و قرآن را در سن چهار سالگی در مکتب خانۀ محل خود در نزد مرحوم ملاابراهیم فرا گرفته بود، مقدمات را در سنین 6 – 7 سالگی در محضر والد بزرگوارشان شروع نموده که در سن هفت سالگی از سایه پرمهر و تعلیمات پدری محروم گشته در همان زمان در میان اقران و اماثل خود حائز مقامی عالی و ممتاز گشت.
وی پس از چندی در ساری از محضر اساتید حضرات آیات صدوقی- سعادت - نظری ادبیات را در حوزه علمیه رضاخان (سعادتیه) فرا گرفته و سپس به مشهد مقدس رضوی عزیمت نموده و در محضر ادیب نیشابوری، آقا سید احمد نهنگ (مدرس)، حاج شیخ هاشم قزوینی و مرحوم کجوری تلمظ نموده و پس از اقامتی چند در خراسان و استفاده از محضر بزرگان آن سامان، در عصر فرخنده زعیم عالیقدر جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی بروجردی اعلی الله مقام الشریف وارد حوزه علمیه قم گردید.
در قم دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول را نزد اساتید حضرات آیات عظام حاج آقا حسین بروجردی به مدت 8 سال فقه، حاج آقا روح الله خمینی به مدت 8 سال اصول، حاج سید شهاب الدین نجفی مرعشی، آقا شیخ راضی تبریزی، حاج شیخ محمد علی اراکی، حاج شیخ عباسعلی شاهرودی، حاج میرزا هاشم آملی، حاج آقا سلطانی طباطبائی، حاج آقا علی صافی و حاج آقا لطف الله صافی کسب فیض و تفسیر و فلسفه عالی را در محضر علامه عالی تبار حاج سید محمد حسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان استفاده نمودند.
تدریس
آیت الله نظری خادم الشریعه در سن هفت سالگی از وجود نعمت پدر محروم گردید تقدیر الهی بر این قرار گرفته بود و چاره‌ای جز این نبود. از آن پس با سعی و اهتمام مادر بیدار دل و دور اندیش علیه عالیه علویه متعالیه حاجیه سید نساء خانم موسوی به جهت فراگیری علوم حوزوی و راهی ساری گردید و دروس مقدّماتی و ادبیات عرب را در مدّت زمان کوتاهی در حوزه علمیه ساری سعادتیه مسجد حاج رضا خان فرا گرفت.او که از حافظه و استعداد و نبوغ خاصی برخوردار و قرآن را در سن چهار سالگی در مکتب خانۀ محل خود در نزد مرحوم ملاابراهیم فرا گرفته بود، مقدمات را در سنین 6 – 7 سالگی در محضر والد بزرگوارشان شروع نموده که در سن هفت سالگی از سایه پرمهر و تعلیمات پدری محروم گشته در همان زمان در میان اقران و اماثل خود حائز مقامی عالی و ممتاز گشت.
وی پس از چندی در ساری از محضر اساتید حضرات آیات صدوقی، سعادت، نظری ادبیات را در حوزه علمیه رضاخان (سعادتیه) فرا گرفته و سپس به مشهد مقدس رضوی عزیمت نموده و در محضر ادیب نیشابوری، آقا سید احمد نهنگ (مدرس)، حاج شیخ هاشم قزوینی و مرحوم کجوری تلمظ نموده و پس از اقامتی چند در خراسان و استفاده از محضر بزرگان آن سامان، در عصر فرخنده زعیم عالیقدر جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی بروجردی اعلی الله مقام الشریف وارد حوزه علمیه قم گردید.
در قم دروس سطوح عالیه و خارج فقه و اصول را نزد اساتید حضرات آیات عظام حاج آقا حسین بروجردی به مدت 8 سال فقه، حاج آقا روح الله خمینی به مدت 8 سال اصول، حاج سید شهاب الدین نجفی مرعشی ، آقا شیخ راضی تبریزی، حاج شیخ محمد علی اراکی، حاج شیخ عباسعلی شاهرودی، حاج میرزا هاشم آملی، حاج آقا سلطانی طباطبائی، حاج آقا علی صافی و حاج آقا لطف الله صافی کسب فیض و تفسیر و فلسفه عالی را در محضر علامه عالی تبار حاج سید محمد حسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان استفاده نمودند.
استادی جامع در مسند تدریس
زیبایی بیان و سبک تدریس روان علاوه بر بنیۀ غنی علمی آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه از همان ابتداء ایشان را به عنوان استاد کامل و جامعی در حوزه‌های علمیه مشهد و قم قلمداد نمود. اکثر فضلای آن دوران که جزو علمای این زمانند خاطره تدریس این استاد بزرگ را به خصوص در حوزه علمیه قم از یاد نمی‌برند و از آن با شگفتی و عظمت ذکر می‌نمایند و هم اکنون جمع کثیری از شاگردان وی در مقامات عالی کشور و نظام مشغول انجام وظیفه می‌باشند.این تدریس در همۀ زمینه‌ها از قبیل ادبیّات، منطق، فلسفه، تفسیر و سطح فقه و اصول صورت می گرفت و سالیانی است که حوزه درس خارج ایشان در ساری برقرار و فضلا و اعلام از نعمت وجود این استاد عظیم الشّأن برخوردار بودند.
آیت الله نظری خادم الشریعه چند سالی بود که با تشکیل لجنۀ تحقیقاتی (علم کلام) در کنار تدریس فقه و اصول و تفسیر شخصاً بر فعالیت جمعی از فضلا و نخبگان حوزه علمیه مازندران در این زمینه اشراف داشتند. وی که در این فن از احاطه و وسعت خاصی برخوردار بود، به خاطر اهمیت زیادی که برای این کار قائل بود به خصوص در تابستان‌ها وقت بیشتری را در حوزه تابستانی (ورسک) برای این کار مصروف می نمود و اعاظم و بزرگانی از حوزه های علمیه قم، مشهد و تهران و نیز اساتید عالیۀ دانشگاه‌ها در این امر همّت و جدیّت و همکاری نمودند و اخیراً پاره ای از آثار این لجنه به صورت جزوات مختلف به چاپ رسیده است قرار است ا‌ن‌شاالله تعالی مطالب مطروحه به صورتی منظم و مبرّب تدوین گردد.
خطیبی نام آور در عرصۀ تبلیغ
از ویژگی های آیت الله نظری خادم الشریعه قدرت بیان و خلاقیت سخن او بود، از سن 7 – 8 سالگی که تحت تربیت و هدایت پدر بزرگوارشان، او را در آغوش گرفته برفراز منبر جای میدادند تا امروز که از اساطین این فنّ و اساتید این جایگاه بوند، یک دوره تبلیغاتی طولانی و ممتدّی را پشت سر گذاشته اند. منبری سرشار از بیان والاترین معارف دینی در قالب بهترین شیوه‌ها و کلام و گفتار نغز و پربهاء. بیانات و سخنرانی‌های حماسی و پرشور و تاریخی حضرت آیت الله العظمی نظری خادم الشریعه به خصوص در دوران خفقان قبل از پیروزی انقلاب و اعتراضات دلیرانه و کوبندۀ این زبان گویای اسلام بر علیه دستگاه حکومتی طاغوت، زبان زد خاص و عام و بی نیاز از اطالۀ کلام است و اکنون بحمدالله تعالی اثرات و ثمرات آن تبلیغات در طول بیش از نیم قرن، به خوبی در جامعه شاهد و محسوس و مورد تکریم و تقدیر است.فعالیت های اجتماعی
«آیت الله نظری خادم الشریعه که از علمای طراز اوّل خطّۀ مازندران به شمار می روند، قطع نظر از جهات علمی و فضل و کمال، در شئون مختلف به فقه و اصول و منطق و فلسفه و حدیث و تفسیر و ادبیات و علم و اخلاق و علوم اجتماعی و اکثر علوم اسلامی احاطه و اطّلاع کامل داشتند. از نظر تقوا و عمل کردن به احکام دین در رعایت آداب دینی و سنن مذهبی و نکات اخلاقی و جهات اجتماعی نمونۀ کامل و سرمشقی تام العیار برای طبقات مردم هستند.حضرت آیت الله فردی بودند فروتن، متواضع، مهربان، رئوف و خیرخواه ، دارای گذشت و مردم دار، و همچنین علاقمند به مصالح دین و ملت و مملکت در حدّ امکان و قدرت بوده و از محبوبیت فوق العاده برخوردار بودند. از تجملات دنیوی وارسته و از جمع مال و منال بر کنار. با اینکه مرجعی بزرگ برای بیت المال و وجوهات خیریّه و شرعیّه بودند، با وضعی بسیار قناعت بار و زاهدانه زندگی می کردند و درآمد مالی و اموال بیت المال را به مصارف فقراء و ضعفاء و حوزه های علمیه و امور درمانی و آموزشی و تبلیغی و ارشادی و سایر از امور لازم می رساندند فی الحقیقه از مفاخر و ذخایر جهان شیعه به شمار می‌روند.
آیت الله نظری در سال های 1347 تا 1348 ه.ش بنا به دعوت علماء و مؤمنین شهرستان ساری و به جهت ضرورت امر تبلیغ و ارشاد و هدایت و پیگیری امر نهضت روحانیّت در ساری مستقر گردیدند. اقامۀ جماعت و پایه گذاری جلسات مذهبی مخصوصاً دهه غدیر از اثرات ماندگار این رجل ولایی به شمار می رود برای قشر جوان و تحصیل کرده و ایراد سخنرانی های پرشور و رسیدگی به امورات مذهبی و اجتماعی مردم در ساری، قائمشهر و سوادکوه و دیگر نقاط مازندران و رسیدگی به امور روحانیّت و طلّاب از کارهای ارزنده ایشان محسوب می شود. پس از پیروزی انقلاب نیز همچنان بارگران حمایت از نظام و مقام معظم رهبری و ترویج از اسلام را بر دوش داشتند.
آیت الله نظری پایه گذار دهه غدیر در کشور است و این رسم نکو را در طول دهه‌های اخیر با برپایی مراسم و سخنرانی های علمی در ساری و شهرهای دیگر مازندران زنده نگاه می‌داشت.
فعالیت های سیاسی
از همان روزهای اولیۀ آغاز نهضت روحانیت شیعه در سال 1341 الی 1342 ه.ش، حضرت آیت الله نظری که از شاگردان حلقه درس حضرت امام خمینی قدس سرّه الشّریف محسوب می شدند جزو پیشتازان و پایه گذاران نهضت به ویژه در سطح مازندران بودند.مسئولیت هماهنگی علماء آن عصر مازندران با خیزش انقلابی حوزه علمیّه قم به رهبری مراجع عظام تقلید آن زمان مخصوصاً حضرت امام تنظیم و امضاء اعلامیّه ها و بیانیّه ها و تلگرافات اعتراض آمیز و روشنگر بر علیه دستگاه سلطنت که از طرف مدرّسین و بزرگان حوزه علمیّه قم صادر می شد جهت دادن به فضلاء و طلّاب جوان و مبارز آن دوران حوزه تا پیروزی انقلاب مساعدت و یاری مالی و تقبّل هزینه های مربوطۀ به نهضت روحانیت و اعزام پیک های ویژه به شهرها در این زمینه، و مشاوره و همکاری با بزرگان و زبدگان انقلاب و . . . از جمله فعالیتها و اقدامات ایشان در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران به شمار می رود.
در اوج کشتارها و در بحبوحه انقلاب، آیت الله نظری پیام همبستگی مردم و عشایر سوادکوه را به محضر امام امّت در نوفل لوشاتوی پاریس رساندند و امام راحل طی نامه ای از این امر تشکر فرمودند و تقدیر خود را ابلاغ نمودند. آیت الله نظری پس از اقامتی 12 روزه در پاریس در روز 12 بهمن ماه 1357 ه.ش در کنار امام و با پرواز انقلاب به ایران برگشتند.
اندیشه / نظرات
آیت الله عبدالله نظری در مراسم ختم حجت الاسلام محمد مقدسی مسئول فقید نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) که با حضور مردم و مسئولان در مسجد جامع زیراب سوادکوه برگزار شد، گفت: خلقت بشر به گونه‌ای است که نیاز به خصومت و دشمنی ندارد و تفاهم و خدمت و خیررسانی و عمران و آبادی باید در خلقت حاکم باشد و چکیده بشر باید خیر باشد.عالم برجسته مازندران با تاکید بر اینکه خیر بودن چکیده خلقت بشر از دلایل اثبات وجود صاحب زمان (عج) است، افزود: هدف الهی برای خلقت بشر خیر همراه با اراده است که هنوز محقق نشده است و با ظهور امام عصر تحقق پیدا می‌کند. استاد درس خارج فقه اصول حوزه علمیه با بیان اینکه عبادت حقیقی خدا از آرزوهای عمل نشده تاریخ بشر است، خاطر نشان کرد: عبادت حقیقی خدا از آرزوهای عمل نشده تاریخ بشر است که با ظهور امام زمان (عج) به دست می‌آید.
وی با اشاره به لزوم تکریم عالمان دینی و ارزش و اهمیت علوم دینی نسبت به سایر علوم، اظهار داشت: علوم دینی به ابدیت و سعادت منتهی می‌شود و مازندرانی‌ها در تکریم عالمان دین دارای نقش برجسته‌ای هستند. آیت الله نظری با بیان اینکه مقام معظم رهبری برای احترام به آیات عظام اقدام به نشر رساله نکرده است، تصریح کرد: ارادت من به مقام معظم رهبری ارادت استدلالی است.
آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه در هفتمین کنگره بین‌المللی دکترین جهانی دهه غدیر در سال 1395 ه.ش اظهار کرد: جهان بر پایه توحید است و همه ما برای تکامل خلق شدیم. وی با بیان اینکه همه ما به امامت نیاز داریم و جهان بشر بدون امام نمی‌شود اما بدون نبی می‌شود، افزود: جهان بشر نباید دنبال کارهایی رود که عقل، علم و توحید نسبت به آن نگرانی داشته باشد.
بنیانگذار کنگره بین‌المللی دهه غدیر با بیان اینکه انسان اگر بخواهد تمامی کمال را رعایت کند، سعادتمند می‌شود، ادامه داد: بشر باید به تکامل برسد و این تکامل عوامل و علل دارد. نظری با تاکید بر اینکه نهج‌البلاغه پایه و اساس علمی دارد، عنوان کرد: بحث توحید را در جهت خلقت و کمال باید بررسی کنیم.
وی خاطرنشان کرد: جهان یک روزی می‌شود که وقتی ظهر فرا می‌رسد و با شنیدن صدای «الله اکبر» تمام مردم نماز می‌خوانند.
نظریه‌پرداز دهکده جهانی معرفت با بیان اینکه بشر چرا به توحید توجه نمی‌کند و چگونگی آن باید بررسی شود، عنوان کرد: جلسه دهه غدیر در سایه محبت، عنایت و تکامل‌طلبی بشر باشد.
خاطرات آیت الله نظری از سفر ۱۱ روزه به نوفل لوشاتو و دیدار با امام خمینی(رحمة الله علیه)
وی در این خاطره خواندنی گفت: به اتفاق حجت الاسلام حاج شیخ مصطفی مصطفوی و حجت الاسلام حاج آقا شجونی و سعادت مآب لطیفی برای زیارت امام علیه الرحمه به پاریس رفتیم.آیت الله نظری خادم الشریعه ادامه داد: ساعت نه شب به پاریس رسیدیم هوا کمی برفی و بارانی بود. شبانه به محل اقامت حضرت امام در نوفل لوشاتو رفتیم. همان شب امام علیه الرحمه ما را بحضور پذیرفتند و با بنده شوخی کردند و گفتند دوستان را در جوانی شان ترک کردیم حالا به حالت پیری دیدار می کنیم، چون محاسن بنده کمی سفید شده بود. بعد من گفتم می خواستم زودتر خدمت برسم، اما والده حقیر به رحمت خدا رفتند. امام نیز برای مرحوم والدهطلب مغفرت کردند و عرض کردم تا اربعین ایشان تمام شود، طول کشید و من می خواستم با آقای بهشتی بیایم و حالا هم وقت گذشته می خواستم نیایم، اما گفتم همین مقدار که ممکنه درک فیض کنیم.
وی خاطرنشان کرد: موقع حرکت امام راحل فرمودند صبح بیائید. فردا صبح خدمت امام شرف یاب شدیم. آن روزها ایام حرکت امام به کشور بود. نماز ظهر زیر چادر خوانده شد. به ایشان خبر دادند که بختیار راه را بسته. بعد از نماز ظهر امام سخنرانی نمودند و فرمودند «من راه را باز می کنم». در پی این سخنرانی امام خمینی(ره)، جمعیت جلوی خانه مسکونی ایشان شروع به تظاهرات کردند. حاجی مصطفوی(ره) پیشاپیش جمعیت بود. خلاصه یازده شب در پاریس بودیم و چون دفتر جا نداشت، فردی به نام حاج باوند سوادکوهی یکی از هم شهری های ما در پاریس منزلی داشت و ما را به منزل خود برد، ولی هر شب بعد از نماز مغربین به نوفل لوشاتو می رفتیم. امام فرمود هر شب بیایید و در امورات مشورت می کردند.
آیت الله نظری خادم الشریعه ادامه داد: وقتی راه باز شد، امام به همراهان خود گفتند که آشیخ عبدالله با ما بیاید. یعنی روز بازگشت امام به ایران دو سه هواپیما برای بازگشت بود که پرواز همزمان بود و ما نیز با همان پروازها به کشور بازگشتیم. وقتی از هواپیما پیاده شدیم جمعیت بسیار زیادی بود و رفتن نیز مشکل بود. من تا دانشگاه به زحمت آمدم و دیدم به دلیل ازدحام جمعیت نمی توانم ادامه دهم و بعد به منزل اخوی خود در تهران رفتم.
وی افزود: بعد از پیروزی نهضت در روز ولادت پیامبر اسلام(ص) زنگ زدم که می خواهم خدمت امام برسم، به من گفتند از راه خصوصی بیایید، چون شلوغ است. ساعت ۹ از راهی که به من نشان دادند رفتم و فردی ما را خدمت آقا بردند و آن زمان دولت موقت استقرار پیدا کرده بود و من گفتم الحمدلله رب العالمین ظالمی رفت و عالمی آمد و حاکمی برقرار شد و ممکلت به صورت اسلامی در آمد. خدمت امام گفتم قبل از آغاز مبارزات بنده به منظور ادامه برنامه های علمی و تبلیغی خودم می خواستم به مصر، واتیکان و الازهر بروم، اما نهضت انقلاب شروع شد و زمانی که می خواستم به سفرهای تبلیغی بروم شما فرمودید که می خواهند مرا تبعیت کنند و شما هم می خواهید بروید و این نمی شود و همین بود که من منصرف شدم و به نجف، مصر، الازهر و واتیکان نرفتم و همه این امور را تعطیل کردم تا با نهضت انقلاب همراهی کنم، دیگر اجازه می خواهم بیشتر به دنبال کار علمی و درسی بروم. امام فرمودند با ما باشید. اتاق مقابل اتاق من دفتر شماست، عرض کردم معذورم اجازه می خواهم در طریق مطالعات، تألیفات، تعلیم، تدریس و تبلیغ خدماتی داشته باشم که ایشان اجازه فرمودند.
آیت الله نظری خادم الشریعه بیان داشت: برای اولین بار اعلامیه نه نفر از علمای قم و مشهد را به زیراب سوادکوه بردم و مردم را به حکومت اسلامی دعوت کردم. عشایر سوادکوه بزرگانشان آماده قیام شدند. بنده از آیت الله میلانی اجازه خواستم اجازه ندادند گفتند قیام عشایری زود است. تعلیمات قوی در ده و شهر سوادکوه وجود داشت. از زیراب و پل سفید دسته جمعی در قالب هیأت عزاداری به شیرگاه می آمدیم و از شیرگاه دسته جمعی هیئت ها به زیراب می آمدند. بعد به ساری آمدم و مسجد جامع ساری با محراب، منبر و تدریس طلاب این پایگاه را محل تبلیغ حکومت اسلامی قرار دادم. جوانان ساروی، بازاریان، طبقات مختلف از دهات و شهر همراهی کامل داشتند. رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای دائماً به ساری رفت و آمد داشتند و در تهران هر وقت با آقا محمود(فرزند آیت الله نظری) خدمت ایشان می رسیم همواره از نقش مازندران در انقلاب تجلیل می کنند.
وی در پایان گفت: در پاریس از طرف مردم مازندران و برای دادن نامه اطاعت و همبستگی مردم مخصوصاً عشایر سوادکوه خدمت امام رسیدیم، چون امام دستور داده بودند نمایندگان مجلس استعفا بدهند و نماینده سوادکوه و قائمشهر جناب آقای دکتر سوادکوهی استعفای خودشان را نوشتند و آن استعفا را تقدیم امام کردیم. ایشان خیلی از مردم سوادکوه و نماینده مجلس شان تقدیر و تشکر کردند و با نامه احترام آمیز و محبت به اسم حقیر مرقوم و از مردم مازندران بخصوص عشایر سوادکوه تقدیر نمودند که متن نامه موجود است.
در نگاه دیگران
اشخاص
پیام تسلیت شخصیت ها و نهادها درپی رحلت آیت الله نظری
حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
درگذشت عالم بزرگوار مرحوم آیةالله آقای حاج شیخ عبدالله نظری رحمةالله‌علیه را به خاندان مکرّم و ارادتمندان ایشان و به عموم مردم عزیز مازندران تسلیت عرض میکنم. ایشان از شاگردان قدیمی امام راحل بودند و سابقه‌ی مبارزاتی‌شان به سالهای اختناق دوران طاغوت برمیگردد که محور و شمع جمع جوانان حق‌طلب و تشنه‌ی حقایق اسلامی در مسجد جامع ساری به‌شمار میرفتند و پس از انقلاب همواره پشتیبان و مروج مفاهیم انقلابی و حرکتهای انقلابی بودند. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و علوّ درجات برای ایشان مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۱۳ بهمن ۱۳۹۹
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی:
بسمه تعالی
درگذشت عالم وارسته و بزرگوار حضرت آیت الله نظری ساروی خادم الشریعه موجب تأثر شد. آن مرحوم از زمره شاگردان و ارادتمندان نخستین امام راحل بودند که بر این عهد تا پایان عمر ثابت قدم ماندند. همت عالی ایشان در ترویج فرهنگ اهل بیت علیهم السلام به خصوص بزرگداشت عید غدیر بی شک از باقیات صالحات ایشان است. اینجانب ضمن عرض تسلیت رحلت این عالم جلیل القدر به ارادتمندان ایشان و مردم شریف مازندران و خانواده بزرگوارشان به خصوص به آقازادگان بزرگوار ، برای روح آن فقید سعید علو درجات و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت دارم.
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:
خبر درگذشت عالم پارسا و یار دیرین امام راحل و انقلاب اسلامی، آیت الله عبدالله نظری خادم الشریعه موجب تاثر گردید. آن مرحوم در تربیت شاگردان علوم دینی و احیای معارف و مناسک اهل بیت(ع) به ویژه اعتلای عید غدیر در کشور اهتمام وافر داشت و ملجأی برای مردمان متدین استان مازندران بود. اینجانب فقدان این عالم وارسته را به محضر رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی)، حوزه‌های علمیه، مردم شریف مازندران و علاقه‌مندان و بیت مکرم آن مرحوم صمیمانه تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند متعال برای آن فقید سعید علو درجات و رحمت واسعه و برای بازماندگان معزز صبر و اجر مسالت دارم. »
مجمع نمایندگان مازندران در مجلس:
این عالم روشن ضمیر که عمر با برکتش یکسره در راه اعتلای فرهنگ غنی اسلام و ترویج ارزشهای معنوی و هدایت دینی مردم صرف شد، از همراهان و دل بستگان حقیقی مکتب امام راحل عظیم الشان بود و پرونده درخشان وقطوری از ایشان در همراهی با بنیانگذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری به یادگار ماند.
در ادامه تصریح شده است: بی گمان ایستادگی و پایمردی مثال زدنی مردم خداجو و استوار مازندران در طریق انقلاب اسلامی مرهون مجاهدت و اهتمام فقیهان با بصیرت و وارسته ای چون این عالم جلیل القدر است که بی وقفه از مرزهای اعتقادی و فرهنگی این نظام الهی صیانت و پاسداری می‌کنند.
مجمع نمایندگان مردم شریف مازندران در مجلس شورای اسلامی ضمن تسلیت این ضایعه مولمه به مقام معظم رهبری، حوزه‌های علمیه، خانواده گرانقدر و بستگان و ارادتمندان ایشان ونیز عموم مردم انقلابی دیار علویان، علو درجات آن عالم ربانی و صبر و شکیبایی بازماندگان را مسئلت می‌نماید.
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی:
بسم الله الرحمن الرحیم
ارتحال جانسوز عالم مجاهد و پارسا حضرت آیت‌الله عبدالله نظری خادم الشریعه، یار صدیق امام و رهبری و اسوه پرهیزگاری و تقوی موجب تأثر و تألم فراوان شد. آیت الله نظری خادم الشریعه یار دیرین امام و رهبری و از مبارزان صدیق نهضت انقلاب اسلامی بود که عمر با برکت خود را در راه اعتلای دین، انقلاب، نظام اسلامی و خدمت به مردم صرف کرد.
وی که از شاگردان حلقه درس امام خمینی (ره) بود از همان روزهای اولیۀ آغاز نهضت روحانیت شیعه در دهه ۴۰ شمسی جزو پیشتازان و پایه‌گذاران نهضت به ویژه در سطح مازندران بود. با قرار گرفتن در آستانه دهه فجر ذکر این نکته ضروی است که این عالم فقیه مسئولیت هماهنگی علمای زمان مازندران با خیزش انقلابی حوزه علمیّه قم به رهبری مراجع عظام تقلید بخصوص حضرت امام خمینی (ره) و روشنگری را به خوبی انجام داد و توانست اثرگذاری شایسته ای در انقلاب داشته باشد.
جهت دادن به فضلا و طلاب جوان و مبارز آن دوران حوزه تا پیروزی انقلاب، مشاوره و همکاری با بزرگان و زبدگان انقلاب از جمله فعالیتها و اقدامات این عالم پارسا در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. اینجانب ضمن عرض تسلیت رحلت این عالم مجاهد انقلابی به ارادتمندان و مردم شریف مازندران و بخصوص خانواده بزرگوارشان، برای روح آن فقید سعید، علو درجات و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت دارم.
محمد باقر محمدی لایینی، نماینده مقام معظم رهبری در مازندران و امام جمعه ساری و احمد حسین زادگان، استاندار مازندران:
بسم الله الرحمن الرحیم
انالله و اناالیه راجعون
رحلت جانگداز عالم مجاهد، انقلابی، وارسته و از مریدان و یاران صدیق حضرت امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب ( مد ظله العالی )، زنده یاد آیت الله حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه، موجب تاثر و اندوه فراوان اینجانبان و مردم مومن، دیندار و ولایتمدار مازندران گردید. آن عالم و روحانی متقی و فقیه پارسا که از دیرباز برای هدایت مومنین و ترویج دین و شریعت مبین اسلام، با دعوت و اقبال مومنین؛ رحل اقامت در شهرستان ساری افکند، از دیرباز با جذب در شخصیت حضرت امام خمینی (ره) به صف انقلابیون مبارز بر علیه رژیم ستمشاهی پیوست و خود نیز به عنوان یکی از پایه گذاران نهضت امام راحل برای پیروزی انقلاب اسلامی در مازندران، مجاهدت های وافر نمود و پس از پیروزی انقلاب نیز به عنوان یار صدیق امام و رهبری دین خود را در این راه ادا کرد و در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ایام الله دهه فجر، دعوت حضرت حق را لبیک گفت و به مراد خود پیوست.
از حلقه های درس و بحث و ترویج شریعت محمدی (ص) تا مبارزات مجاهدانه بر علیه طاغوت تا دوران دفاع مقدس، یاد و خاطره آن مرد وارسته و همراه مردم همواره در یادها و خاطره ها ثبت و ضبط خواهد ماند. اینجانبان با اندوه فراوان، رحلت جانسوز روحانی ربانی و عالم متقی، آیت الله حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه را به محضر علماء، روحانیون و طلاب علوم دینی استان، مردم مومن و ولایتمدار مازندران، از جمله ارادتمندان آن سعید فقید و بیت شریف و معزی تسلیت عرض می نماییم و از درگاه خداوند قادر متعال، برای آن رحیل راه حق، علو درجات و رضوان الهی و برای بازماندگان، صبر جمیل و اجر جزیل مسالت داریم و بدینوسیله در غم هجران آن سالک الی الله، روز دوشنبه، سیزدهم بهمن را در استان مازندران عزای عمومی اعلام می نماییم.
محمد باقر محمدی لایینی / نماینده مقام معظم رهبری در مازندران و امام جمعه ساری
احمد حسین زادگان / استاندار مازندران
منابع:
1. خبرگزاری فارس
2. خبرگزاری مهر
3. پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی
4. پایگاه خبری نامه
5. وبسایت جماران
6. روزنامه دنیای اقتصاد
7. سایت وارثون
8. خبرگزاری حوزه
مشاهیر مرتبط
تازه های مشاهیر
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}